TÊN RỪNG_H.Đ.V.N.: TÊN RỪNG HƯỚNG ĐẠO VIỆT NAM (Võ Văn Dũng ST)

Trên facebook của tôi đa số là các Trưởng Hướng đạo, rồi thân tộc, đồng nghiệp và học sinh cũ (không tham gia HĐ), qua đó có học sinh hỏi tôi sao các Trưởng HĐ tự xưng hay gọi nhau bằng tên con vật lạ lạ vậy? Xin phép các Trưởng HĐ cho tôi được giải thích một chút về vấn đề này cho các bạn ngoài Hướng đạo.

Một số bộ lạc da đỏ ở châu Mỹ có tập tục về sự trưởng thành của thanh niên, đại khái là thanh niên đó phải trải qua một cuộc thử thách về tinh thần và thể xác. Có bộ lạc thì quét lên mình chàng thanh niên một thứ sơn (chỉ tróc ra sau khoảng một tháng), trao cho anh ta vũ khí và đuổi vào rừng. Anh ta phải tự săn bắn để mưu sinh và không được để người trong bộ lạc phát hiện. Sau khi lớp sơn trên mình tróc hết thì chàng thanh niên mới được trở về, xem như đã qua được cuộc thử thách và trưởng thành. Bộ lạc sẽ tổ chức một buổi lễ công nhận và đặt cho anh ta tên rừng, tùy theo dáng người hay kỹ năng của anh ta. Tôi còn nhớ trong một cuốn phim miền viễn tây ngày xưa, có chàng thanh niên da đỏ tên “mắt đại bàng”. Còn anh nào không có tên rừng thì bị bộ lạc khinh khi và không được phép lấy vợ, vì anh ta không xứng đáng là đàn ông của bộ lạc…Các dân tộc thiểu số ở vùng Bắc Âu còn giữ tập tục trưởng thành của thanh niên: khi vào tuổi trưởng thành, thanh niên vào rừng đi săn, và phải đem về cái đầu của một con hươu trưởng thành có sừng. Sừng hươu càng to thì chứng tỏ chàng thanh niên nầy càng giỏi, và sau đó dân làng mới tiến hành đặt Tên rừng cho anh ta.

Hướng đạo thường sinh hoạt ngoài thiên nhiên nên rất thích đời sống của dân da đỏ, cũng bắt chước tập tục trưởng thành này, nhưng biến nó thành một “trò chơi đặt tên rừng”, chỉ dành cho các Hướng đạo sinh trưởng thành. Trò chơi chỉ tiến hành vào ban đêm, trong một kỳ trại, thường tại một nơi vắng vẻ. Những trưởng đã có tên rừng thành lập một “Hội đồng rừng”, trong đó có “Chúa rừng” và các “dân rừng”, mở ra một “đêm rừng”. Người được mời nhập rừng phải lần lượt đi săn với các dân rừng. Đi săn ở đây có nghĩa là dân rừng sẽ tạo thử thách và người mới vào phải vượt qua… Sau khi vượt qua hết các thử thách, Hội đồng rừng sẽ họp lại, đặt cho người đó một cái tên, gọi là “tên rừng”. (Tập tục này có thay đổi chút ít tùy địa phương)

Tên rừng của HĐ ngày xưa vì ảnh hưởng của HĐ Pháp nên chỉ có tên một con vật. Thí dụ Trưởng Tạ Quang Bửu (1910–1986) có tên rừng là Chồn Fennec (một loại chồn nhỏ ở Sa mạc Sahara), ông là giáo sư, nhà khoa học, nguyên Bộ trưởng Bộ Quốc phòng và Bộ Đại học và Trung học chuyên nghiệp, đại biểu Quốc hội từ khoá I đến khóa VI (1946–1981)…

Trưởng Hoàng Đạo Thúy (1900 - 1994) có tên rừng là Hổ Sứt, ông là một nhà cách mạng và nhà hoạt động văn hóa xã hội Việt Nam, là một Đại tá Quân đội Nhân dân Việt Nam, Cục trưởng Cục Giao thông công binh, rồi Cục trưởng Cục Quân huấn, Bộ Tổng Tham mưu, Cục trưởng Chính trị, phụ trách xây dựng Trường Võ bị Trần Quốc Tuấn và được cử giữ chức vụ Giám đốc của trường, ông cũng là một trong hai trưởng đầu tiên thành lập Hướng đạo tại Việt Nam năm 1930.

Nhưng sau đó để có tính giáo dục hơn, HĐ Việt Nam đặt thêm một đức tính sau tên con vật. Đức tính này cũng có hai cách đặt: một là đức tính mà người đó có (thí dụ như “Nai nhanh” đặt cho người ốm ốm nhanh nhẹn); hai là đức tính mà các trưởng muốn cho người đó rèn luyện, ngược lại với tính chưa tốt của người đó đang có (thí dụ người hung hăng thì đặt tên “Gấu hiền hòa” để nhắc người đó luôn nghĩ mình phải hiền hòa).

Một điều rất quan trọng là những ai tham gia trò chơi này phải hứa danh dự không được tiết lộ bất kỳ chi tiết nào trong đêm rừng. Sống để bụng, chết mang theo! Đó là một kỷ niệm đẹp và riêng tư của dân rừng Hướng Đạo. Sau khi có tên rừng thì dân rừng thường ký tên rừng, đó là chữ ký phát họa hình con vật, bên dưới ghi tên rừng. Cũng tương tự, từ đó trưởng HĐ hay tự xưng tên rừng của mình và gọi nhau bằng tên rừng, nhắc nhở một kỷ niệm đẹp, một niềm hãnh diện trong sinh hoạt HĐ. Trong các kỳ trại, các em HĐ cũng thường đi xin chữ ký của các trưởng, mà phải là chữ ký tên rừng mới được.

Khi một trưởng HĐ qua đời, anh em HĐ gọi là “lìa rừng”…

Hy vọng các bạn chưa tham gia Hướng đạo hiểu một chút về Tên rừng Hướng đạo như vậy.

Xin giới thiệu một vài trang sưu tầm chữ ký tên rừng cách đây hơn 40 năm của Lạc đà mẫu mực.